سوختگی الکتریکی - قسمت اول

خطرات و اثرات برق گرفتگی در بدن انسان و اداره ی مصدوم با سوختگی الکتریکی:

هدف از نوشتن این مقاله بدست آوردن اطلاعاتی در مورد اثرات برق گرفتگی در بدن انسان بمنظور معالجه و مداوای بیمارانی که دچار سوختگی الکتریکی و برق گرفتگی شده اند، می باشد.

تحقیقات و بازدیدها و مطالعات آمار پزشکی قانونی از کشورهای مختلف در مورد برق گرفتگی که باعث مرگ شده است، ثابت می کند که پنجاه درصد آن در اثر تماس مستقیم با سیم حامل برق در حمام، استخر، حیاط، زیر زمین، پارکها و یا جاهای مرطوب بوده که جریان برق مستقیما از بدن افراد به زمین برقرار شده است و بقیه به علت فرسودگی کابلها و یا عایق نبودن صحیح لوازم صنعتی و خانگی و دستگاههای برقی و یا سیم کشی های غلط و استفاده از لوله های فلزی و سیم افشان اتفاق افتاده است. در مواقع رعد و برق و یا شعله ور شدن دستگاهای برقی چه در ولتاژهای پایین و یا ولتاژهای بالا در نزدیکی انسان امکان برق گرفتگی نیز وجود دارد.

در پست های بعدی در مورد چگونگی انجام گرفتن سوختگی الکتریکی و شیوه های درمان آن توضیح خواهم داد.

سوختگی با آتش

اقدامات امدادی که باید انجام داد عبارتنداز:

حذف عامل سوختگی: با آب سرد آتش را خفه کنید – لباس های مستعد آتش سوزی را در آورید از دویدن شخص در حال سوختن جلوگیری کنید .

ارزیابی بیمار: علائم حیاتی و شوک و…را کنترل وعمق و وسعت و وخامت سوختگی را بررسی کنید.

درمان سوختگی:

1- بیمار را روی سطحی از بدن که سوختگی وجود ندارد یا کمترین سطح سوختگی را دارد دراز کنید.

2- وسائل آلوده کننده را از بدن مصدوم جدا کنید.

3- لباس های چسبیده به محل زخم را هرگز جدا نکنید.

4- توسط آب خنک و تمیز محل سوختگی را شستشو دهید.

5- محل زخم را با گاز استریل پانسمان کنید.

6- اگر بیمار قادر به نوشیدن است و زمان کافی دارید بر اساس جدول زیر مایعات به مصدوم بنوشانید.

بزرگسالان5/0لیوان ، بچه های12-1 سال25/0لیوان ، کمتر از یکسال 125/0لیوان

در صورت وخامت سوختگی مصدوم را به اولین مرکز درمانی منتقل کنید.

تذکر:در سوختگی با قیر بلافاصله منطقه را با آب سرد خنک کنید.قیر را هرگز بر ندارید سپس اقدامات اولیه ذکر شده فوق را بعمل آورید.

سوختگی با مواد شیمیائی

از جدی ترین نوع سوختگی ها بوده که در سطح کم و عمق زیادتری بدن را دچار سوختگی می نماید.

حذف عامل سوختگی:لباس های آلوده را در آورده و محل را با آب فراوان شستشو دهید.

ارزیابی بیمار:علائم حیاتی ، شوک و … را کنترل وعمق و وسعت و وخامت سوختگی را بررسی کنید.

درمان سوختگی : درمان این نوع سوختگی عبارت از شستشوی موضع با آب فراوان حداقل بمدت 20 تا 30 دقیقه و سپس اقدامات درمانی باید همانند سوختگی با حرارت بعمل آید.

انتقال مصدوم: مصدوم را در صورت امکان به اولین مرکز درمانی منتقل کنید.

تذکر: در صورت آلوده شدن چشم با مواد شیمیایی بهترین کار شستشو با آب فراوان است.دقت کنید تا در موقع شستشو آب مصرف شده از جانب بیرونی چشم خارج شود تا چشم مقابل را آلوده نکند.در صورت وجود جسم خارجی در چشم با نوک دستمال تمیز آن را به آرامی خارج کنید بعد از شستشوی چشم را با گاز استریل پانسمان و مصدوم را منتقل کنید.

سوختگی با جریان برق

این نوع سوختگی دارای عمق زیادی است و به بافت های داخل بدن صدمه می زند.

اقدامات امدادی در این نوع سوختگی عبارتند از:

حذف عامل سوختگی: توسط یک وسیله عایق مصدوم را از جریان برق جدا کنید.

ارزیابی بیمار: علائم حیاتی ، شوک و … را کنترل وعمق و وسعت و وخامت سوختگی را بررسی کنید.

درمان سوختگی : محل ورود خروج برق را پانسمان و اقدامات امدادی شبیه سوختگی با حرارت را به عمل آورید.

انتقال: مصدوم را در اسرع وقت به اولین مرکز درمانی منتقل کنید.

سوختگی ناشی از اشعه

توسط دو نوع اشعه سوختگی ایجاد می گردد: 1ـ اشعه خورشید 2ـ تشعشات اتمی

در مورد تشعشات اتمی ابتدا محافظت خود امدادگر از خطر تشعشات و ثانیا رفع آلودگی مصدوم و درصورت امکان ارائه کمکهای اولیه سوختگی با حرارت مد نظر قرار می گیرد و در مرحله آخر انتقال مصدوم به مرکز درمانی انجام می پذیرد. اطلاعات بیشتر را در قسمت دفاع اتمی و امدادرسانی در دفاع اتمی دنبال کنید.

تذکرات:

1ـ روش برآورد عمق و وسعت و وخامت سوختگی را به خوبی فراگیرید.

2ـ در مورد سوختگی های وخیم کمک های اولیه را سریعا انجام و مصدوم را در اسرع وقت به مرکز درمانی انتقال دهید.

3- اگر لباس به محل زخم چسبیده است لباس های اطراف زخم را بریده و از بدن خارج کنید ولی به محل زخم دست نزنید.

4ـ هرگز برای سرد کردن محل از یخ استفاده نکنید.

5ـ به آب مصرفی جهت افزایش سرمای آن نمک اضافه نکنید.

6ـ کمک های اولیه در مورد سوختگی های شدید باید سریعا انجام گیرند.

7ـ نارسائی تنفسی و شوک احتمالی را سریعا کنترل نمائید(بخصوص در سوختگی ها بوسیله برق).

8ـ در سوختگی با مواد شیمیائی استفاده از ماده خنثی کننده هیچ امتیازی به شستشوی با آب فراوان ندارد.لذا ازاستفاده از آنها خودداری گردد و حتما از آب تمیز استفاده کنید.

التیام سوختگی با تغذیه مناسب

سوختگی ها، نوعی صدمات بافتی وارد شده به مخاط یا پوست بدن هستند که در اثر حرارت شدید، تماس با مواد شیمیایی (اسید یا قلیا) و الکتریسیته یا پرتودهی ایجاد می شوند.

80 درصد سوختگی های ناشی از تماس با منابع حرارتی، در منزل به وجود می آیند که به طور سرپایی قابل درمان هستند و حدود 5 درصد آنها (یک میلیون در سال) به بستری شدن در بیمارستان نیاز دارند. شدت ضایعات در سوختگی ها به عمق جراحت، مدت زمان سوختگی و سطح سوختگی بستگی دارد که تعیین کننده نوع روش کنترل و درمان آن است.

از دیدگاه پزشکی سوختگی ها به سه دسته تقسیم می شوند:

- سوختگی نوع 1: قرمزی و التهاب پوست به همراه درد بدون تاول و ترشح که در منزل قابل درمان است.

- سوختگی نوع 2: قرمزی و التهاب پوست به همراه درد و ایجاد تاول و ترشح که باید به پزشک مراجعه شود.

- سوختگی نوع 3: نوع سوختگی شدید که در آن رنگ پوست تغییر کرده، سفید، زرد یا مایل به قهوه ای می گردد. پوست حالت سختی پیدا کرده و اغلب بدون تاول و درد می باشد که باید فوراً بیمار به مراکز درمانی منتقل شود.

اقدامات اولیه پزشکی در سوختگی ها:

- قبل از مراجعه به پزشک یا مراکز درمانی، ابتدا منطقه سوخته شده را با آب سرد یا یخ خنک کنید و با پارچه یا گاز خشک استریل به آرامی روی آن را بپوشانید (هیچ تاولی را نباید باز کرد).

- بعد از مراجعه، ابتدا پزشک شدت سوختگی ها را تعیین و موضع جراحت را تمیز می کند؛ سپس تاول های باز شده و بافت های پوستی مرده را برداشته و از پمادها و کرم های آنتی بیوتیک برای منطقه سوخته شده استفاده می کند.

توصیه می شود در صورت امکان منطقه سوخته شده بالاتر از سطح قلب قرار داده شود. در موارد تورم و قرمزی متوسط می توان از بانداژ گرم و مرطوب استفاده کرد و در صورت بروز تب با پزشک تماس گرفت.

مراقبت های تغذیه ای در سوختگی ها:

در زمان بروز سوختگی به علت شوک شدید و ناگهانی وارد شده و جراحات به وجود آمده، تعادل الکترولیت ها و مایعات و تعادل ازته بدن منفی می شود، به عبارتی پروتئین ها، نمک و مایعات بدن به هدر می روند و وزن بدن کاهش می یابد. به همین دلیل نیازهای تغذیه ای ( به ویژه در هفته های اول بعد از سوختگی) افزایش می یابد.

در بیمار دچار سوختگی میزان نیاز به انرژی به 5000 – 3500 کیلو کالری و نیاز به پروتئین به 200- 150 گرم در روز افزایش می یابد. پروتئین مصرفی باید از انواع با ارزش زیستی بالا باشد.

اولین گام بعد از مراجعه به بیمارستان در صورت نیاز، استفاده از تزریق وریدی برای جبران مایعات، الکترولیت ها و برخی از پروتئین های سرمی از دست رفته می باشد.

بعد از این مرحله، برای پیشگیری از ایجاد سوء تغذیه در صورت تحمل بیمار، تغذیه از راه دهان آغاز می شود. در ابتدا از یک محلول خاص حاوی نمک، آب و بی کربنات به همراه آب لیمو (برای خوش طعم کردن) جهت جایگزینی به جای تزریق وریدی استفاده می گردد. میزان دریافت و دفع مایعات بیمار ( از راه ادرار) تمام مدت باید کنترل گردد تا از دفع زیاد مایعات یا تجمع آن در بدن جلوگیری شود.

از آنجایی که این بیماران دچار بی اشتهایی می باشند؛ بعد از تنظیم رژیم غذایی، مواد غذایی مورد نیاز در تعداد وعده های بیشتر و مقدار کم در هر وعده، در اختیار آن ها قرار گیرد و از یک رژیم غذایی نرم و ترجیحاً مورد علاقه بیمار استفاده گردد.

نیاز به مواد مغذی گوناگون نیز در این بیماران افزایش می یابد، به عنوان مثال نیاز به پروتئین و ویتامین C به جهت ترمیم ضایعات بافتی زیاد می شود.

- ویتامین C مورد نیاز حدود 1500- 1000 میلی گرم به صورت 500 میلی گرم 3 بار در روز می باشد.

- با افزایش نیاز به انرژی، میزان کربوهیدرات دریافتی و به دنبال آن نیاز به ویتامین های گروه B نیز افزایش می یابد.

- روی 50- 30 میلی گرم و بتاکاروتن 100000 واحد بین المللی در روز به جهت تقویت سیستم ایمنی بدن و تسهیل در ترمیم پوست، مورد نیاز است.

- ویتامین E به صورت 1200 واحد بین المللی 3 بار در روز به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی و موثر در ترمیم ضایعات و کاهش ایجاد تاول، توصیه می شود.

- «ال-گلوتامین» 10-3 گرم به صورت 3 بار در روز، از جمله اسیدهای آمینه لازم برای جلوگیری و بهبود آسیب ناشی از سوختگی، مورد نیاز است.

لازم به ذکر است که در سوختگی های ناشی از الکتریسیته، اغلب سیستم عصبی و عضلات نیز گرفتار می شوند که در این صورت باید سریعاً بیمار تحت مراقبت های لازم به جهت احیای قلب و ریه ها قرار گیرد.

از آنجایی که در سوختگی ها برخلاف سایر بیماری ها، وضعیت کاتابولیسمی یا شکست و تحلیل بافتی شدید می باشد و بیشتر ذخایر بدن دچار تخریب می گردد، باید به تامین نیاز مایعات، الکترولیت ها، انرژی، پروتئین ها و سایر مواد مغذی بسیار توجه شود. در این راستا گاهی در مراکز درمانی از مخلوط های تجارتی که غنی از انواع مواد مغذی هستند نیز بنا به مورد، استفاده می شود.

در دوره نقاهت نیز توجه به دو اصل مهم: پیشگیری از سوء تغذیه و تامین ذخایر بدن اهمیت دارد. انرژی مورد نیاز باید به گونه ای تنظیم شود که نیاز بیمار را در این دوره تامین کند.همچنین وزن بیمار به منظور جلوگیری از ایجاد اضافه وزن در این زمان باید کنترل شود. در رژیم روزانه باید از منابع پروتئینی با کیفیت خوب استفاده شود. دریافت مقدار کافی اسیدهای چرب ضروری به جهت نوسازی بافت های بدن ضروری است و در نهایت ویتامین ها و املاح معدنی طبق نیاز بیمار از طریق رژیم غذایی و یا دریافت مکمل ها باید تامین شود.

مزایایی که سبب می‌شود آلوئه ورا برای مصارف پوستی استفاده گردد عبارتند از:

1- در درمان ترکهای پوستی و خشکی پوست موثر می‌باشد ، بخصوص اگزمای دور چشم یا پوستهای بسیار حساس.

2- روغن یا کرم آلوئه ورا برای پوستهای خشک مناسب بوده و سبب نرم شدن و براق شدن پوست می‌گردد.

3- با رساندن اکسیژن بیشتر به سلولهای پوست، سبب ترمیم بافت پوست می‌گردد.

4- پوستهایی که در اثر آفتاب ، سوختگی پیدا کردند را نرم می‌کند.

5- سلولهای پوستی مرده را از بین می‌برد و سلولهای جوان جایگزین شده بنابراین پوست را تازه و درخشان می‌سازد.

6- مانع از پیری پوست و چروک آن می‌گردد.

7- شدت رنگدانه های پوستی راکاهش داده بنابراین سبب کم رنگ شدن لکه های پوستی می‌شود و می‌تواند لکه‌های سر سیاه را نیز از بین ببرد.

8- آلوئه ورا سبب افزایش قدرت جذب رطوبت پوست گردیده و پوست را انعطاف پذیر ساخته بنابراین بهترین مرطوب کننده برای پوست می‌باشد.

9- در پیشگیری از بیماریهای پوستی موثر می‌باشد.

10- بعلت داشتن کلاژن و ویتامین Eالاستیسیته و نرمی‌پوست را افزایش داده و سبب باقی ماندن رطوبت در پوست می‌گردد.

11- pH آن نزدیک به pHپوست است.

12- از آلوئه ورا بعلت داشتن خواص ضد سو ختگی می‌توان در کرمهای ضد آفتاب استفاده کرد.

13- در درمان ترک بین انگشتان پا که یک بیماری قارچی است موثر است (بر گرفته از یک مقاله در مجله انگلیسیBritish Journal of General Practice ).

14- لوسیون آلوئه ورا بعنوان پاک کننده برای پوست کاربرد دارد.

15- تاثیر خنک کنندگی بر روی پوست دارد بنابراین در کلد کرمها ( cold cream )کاربرد دارد.

مزایایی که سبب می‌شود آلوئه ورا برای مصارف پوستی استفاده گردد عبارتند از:

1- در درمان ترکهای پوستی و خشکی پوست موثر می‌باشد ، بخصوص اگزمای دور چشم یا پوستهای بسیار حساس.

2- روغن یا کرم آلوئه ورا برای پوستهای خشک مناسب بوده و سبب نرم شدن و براق شدن پوست می‌گردد.

3- با رساندن اکسیژن بیشتر به سلولهای پوست، سبب ترمیم بافت پوست می‌گردد.

4- پوستهایی که در اثر آفتاب ، سوختگی پیدا کردند را نرم می‌کند.

5- سلولهای پوستی مرده را از بین می‌برد و سلولهای جوان جایگزین شده بنابراین پوست را تازه و درخشان می‌سازد.

6- مانع از پیری پوست و چروک آن می‌گردد.

7- شدت رنگدانه های پوستی راکاهش داده بنابراین سبب کم رنگ شدن لکه های پوستی می‌شود و می‌تواند لکه‌های سر سیاه را نیز از بین ببرد.

8- آلوئه ورا سبب افزایش قدرت جذب رطوبت پوست گردیده و پوست را انعطاف پذیر ساخته بنابراین بهترین مرطوب کننده برای پوست می‌باشد.

9- در پیشگیری از بیماریهای پوستی موثر می‌باشد.

10- بعلت داشتن کلاژن و ویتامین Eالاستیسیته و نرمی‌پوست را افزایش داده و سبب باقی ماندن رطوبت در پوست می‌گردد.

11- pH آن نزدیک به pHپوست است.

12- از آلوئه ورا بعلت داشتن خواص ضد سو ختگی می‌توان در کرمهای ضد آفتاب استفاده کرد.

13- در درمان ترک بین انگشتان پا که یک بیماری قارچی است موثر است (بر گرفته از یک مقاله در مجله انگلیسیBritish Journal of General Practice ).

14- لوسیون آلوئه ورا بعنوان پاک کننده برای پوست کاربرد دارد.

15- تاثیر خنک کنندگی بر روی پوست دارد بنابراین در کلد کرمها ( cold cream )کاربرد دارد.

2- ژل آلوئه ورا در درمان زخمهای عمیق موثر نیست و شیره آن می‌تواند سبب گرفتگی یا اسهال روده ای شدید گردد.

3- زنان شیرده یا باردار نباید از این ماده استفاده کنند زیرا ممکن است سبب انقباضهای رحمی‌گردیده و سقط جنین را تحریک کند .

4-این ماده ممکن است سبب تشدید اولسرها، بواسیر، التهاب دیورتیکول، کولیت یا سندرم روده تحریک پذیر (IBS) گردد.

5-مصرف طولانی مدت این ماده سبب وابستگی به آن می‌شود یا تعادل الکترولیتی را مختل می‌سازد . کودکان زیر 12 سال نبایستی از این گیاه مصرف کنند.

6-تداخلهای احتمالی: مصرف طولانی و مزمن شیره آلوئه می‌تواند سبب کمبود پتاسیم گردد.

البته اگر که دمای محیط بیرون حدود Cº 4/ 4 یا Fº 40 باشد می‌توان آنرا به داخل منزل منتقل کرد. این گیاه می‌تواند در تمام مدت در مقابل نورخورشید هم قرار گیرد ولیکن بایستی تعداد دفات آبیاری آن را افزایش داد، البته زمانی می‌بایست به آن آب داد که خاک آن رو به خشک شدن رود. در واقع این گیاه نیاز به آب کمی‌دارد به همین دلیل در مناطق گرمسیر نظیر مناطق جنوبی ایران به وفو ر یافت می‌شود.